Authentiek varen op een skûtsje
De Gudsekop is een motorloos skûtsje. En dat betekent wat! 100 jaar geleden heette het skûtsjesilen wat wij doen nog gewoon goed varen en verstandig met je materiaal omgaan, nu noemen mensen het authentiek varen. Op de Gudsekop zie je nog hoe varen op een platbodem echt werkt (want ja, af en toe is het echt werken).
Wat is authentiek skûtsjesilen?
Skûtsjesilen zijn volgens Wikipedia de Friese zeilwedstrijden met skûtsjes, in het bijzonder de wedstrijden uitgeschreven door de SKS en de IFKS. Dat wedstrijdzeilen behoort tot het immaterieel erfgoed van Nederland. Maar, vóórdat er wedstrijden met skûtsjes georganiseerd werden, werd er ook al met skûtsjes gezeild. Skûtsjes werden immers gebouwd voor het vervoer van vracht over water. Ook de onze, lees over de geschiedenis van de Gudsekop.
Varen op de Gudsekop lijkt, nog steeds, meer op dát vrachtzeilen, dan op het wedstrijdzeilen. Op ‘aardappelscheepje’ de Gudsekop ervaar je het skûtsjesilen van 100 jaar geleden: zeilend, jagend en bomend door het Friese land. Zoals bijvoorbeeld Hylke Speerstra dat beschrijft in De laatste echte schippers. Met zeilstanden die daarbij horen: geien, katten en Fries tuig. Zo ook het eenvoudig (en dus geregeld) strijken van de mast. Wil je dit ook ervaren?
Ouderwetse kunst van het varen
Het feit dat er geen motor in het schip is gebouwd, dwingt tot een andere manier van varen dan vrijwel de gehele rest van de bruine vloot. Voorbeelden:
- Routeplanning is altijd belangrijk;
- Bomen en jagen doen we als de beste;
- Ankers zijn geen versierselen, maar worden actief gebruikt;
- Als er iets mislukt, hebben we altijd een plan B;
- We kruisen in nauw vaarwater.
Ook als het niet over het zeilen zelf gaat, vinden we het belangrijk om de ouderwetse kunst van het varen door te geven. Zo werken we met touwwerk van natuurlijke materialen. Soms slijt het wat sneller, maar actief onderhoud hoort op de Gudsekop bij het varen. Geïnteresseerde opvarenden helpen mee bij het splitsen en takelen van lijnen.
Spreekt authentiek skûtsjesilen je aan?
Kom een weekend meevaren! En wil je dit zelf ook allemaal leren? Dan ben je welkom bij de trainingen, waar ervaren schippers je de kneepjes van het vak aanleren.
